Holy Icon

"Metropolitan John (Zizioulas)", acrylic on canvas, Bishop Maxim, 2021

INTERPRETATION OF THE PORTRAIT OF THE METROPOLITAN OF PERGAMON JOHN (ZIZIOULAS) by the hand of Bishop MAXIMOS (VASILJEVIC)

An invisible axis connects the gaze of the depicted Metropolitan with the spectator. This gaze looks at us seriously and thoughtfully, and together with the soft wrinkles of the forehead and the ambiguous lips, it is as if they immobilize time and look not exactly at us, but as if they are penetrating our being and exploring something deep and hidden. The painter succeeded with great simplicity in expressing something ontological: the question of the depicted about life and its meaning. The raised eyebrows of the portrait also contribute to this. After all, this very profound look is like wondering: do you really exist, spectator? Is this relationship real? In other words, they allow for hope to transpire in a relationship of the eyes that brings us into a real relationship. It is what we say in theological language: a true eschatological loving relationship of persons.

Here Bishop Maxim surpassed himself and reached the ideal of the orthodox iconographer. And we are left with the right to ask ourselves: could Maxim get there if his long patient and obedient apprenticeship in Metropolitan of Pergamon hadn’t preceded?

In Athens on the 24th of November 2021.
Fr. Stamatis Skliris

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ (ΖΗΖΙΟΥΛΑ) διά χειρός Επισκόπου ΜΑΞΙΜΟΥ (ΒΑΣΙΛΙΕΒΙΤΣ)

Ένας αόρατος άξονας συνδέει το βλέμμα του εικονιζομένου Μητροπολίτου με τον θεατή. Το βλέμμα αυτό μας κοιτάζει σοβαρό και σκεπτικό και μαζί με τις απαλές ρυτίδες του μετώπου και τα απορούντα χείλη, είναι σαν να ακινητοποιούν το χρόνο και να κοιτάζουν όχι ακριβώς έμάς, αλλά σαν να διαπερνούν το είναι μας και να ερευνούν κάτι βαθύ και κρυμμένο. Ο ζωγράφος επέτυχε με πολύ απλότητα να εκφράσει κάτι οντολογικό. Την απορία του εικονιζομένου για τη ζωή και το νόημά της. Σε αυτό συμβάλλουν και τα ανυψωμένα φρύδια του πορτραίτου. Τελικά αυτό το πολύ βαρυσήμαντο βλέμμα είναι σαν να διερωτάται : υπάρχεις πραγματικά Εσύ ο θεατής; Είναι πραγματική αυτή η σχέση μας; Με άλλα λόγια αφήνουν να διαφανεί η ελπίδα σε μια σχέση των ματιών που μας φέρνει σε πραγματική σχέση. Είναι αυτό που λέμε στη θεολογική γλώσσα αληθινή εσχατολογική αγαπητική σχέση προσώπων.

Εδώ ο Επίσκοπος ΜΑΞΙΜΟΣ υπερέβη εαυτόν και αγγίζει το ιδανικό του ορθοδόξου εικονογράφου. Και σε μας μένει το δικαίωμα να διερωτηθούμε: θα μπορούσε άραγε ο ΜΑΞΙΜΟΣ να φθάσει εκεί, χωρίς να έχει προηγηθεί η μακροχρόνια εν υπομονή και υπακοή μαθητεία του στον Άγιο Περγάμου;

Εν Αθήναις τη 24η Νοεμβρίου 2021.
π. Σταμάτης Σκλήρης

ТУМАЧЕЊЕ ПОРТРЕТА МИТРОПОЛИТА ПЕРГАМСКОГ ЈОВАНА (ЗИЗЈУЛАСА) руком Епископа МАКСИМА (ВАСИЉЕВИЋА)

Невидљива оса повезује поглед приказаног Митрополита са гледаоцем. Овај поглед нас гледа озбиљно и замишљено, а заједно са меким борама чела и зачуђеним уснама, као да онемогућавају време и гледају не баш у нас, него као да продиру у наше биће и истражују нешто дубоко и сакривено. Сликар је са великом једноставношћу успео да изрази нешто онтолошко: питање приказаног о животу и његовом значењу. Томе доприносе и подигнуте обрве портрета. На крају крајева, овај веома дубок поглед је као да се питате: да ли заиста постојиш, посматрачу? Да ли је овај однос стваран? Другим речима, омогућавају да се у односу са очима појави нада што нас доводи у прави однос. То је оно што ми кажемо теолошким језиком: истински есхатолошки љубавни однос личности.

Овде је епископ Максим превазишао себе и достигао идеал православног иконописца. И остаје нам право да се запитамо: да ли би он могао да стигне дотле а да није претходило дуго стрпљиво и послушно учење крај митрополита пергамског?

У Атини 24. новембра 2021.
o. Стаматис Склирис